Tên Khoa học: Hayata
Tên tiếng Anh:
Tên tiếng Việt:
Tên khác:

Hayata Aver.

Thân thảo trên đất, bám đá hoặc bì sinh với lá mọc thẳng hoặc tăng hướng theo phía chồi. Thân rễ không lá, dày, rễ ngắn hoặc dài, bò, tại các nút đốt phát triển tốt hay ngắn có các rễ thô phủ đầy lông. Thân mang hoa mọc thẳng hoặc hướng lên, dày, mọng, đến 20 cm, với 2-6 lá ở gốc; ở phần trên có 2-4 lá mỏng sáng, rộng màu xanh lá cây đến hơi trắng, hình nêm, lá bắc nhọn khô; chồi nhẵn ở gốc, có nhiều lông ở trên. Lá cuộn lại, có cuống; phiến hình elip ngược, nhọn đến hình nêm, hẹp dần về gốc, cùng một màu xanh lá cây. Cán hoa ngắn hoặc dài, phủ lông măng, mang 1-10 hoa lỏng lẻo. Lá bắc hình tam giác nhọn, gập đôi, có mũi nhọn, lông thưa thớt ở gốc, nhẵn ở đỉnh. Buồng trứng thẳng, có lông tơ. Hoa hình chuông, 80-10 mm dài, cánh hoa chéo góc với bầu, lộn ngược, không cuống. Lá đài rời (không bao giờ dính), lông thưa thớt ở gốc, tất cả đều hướng song song với trục hoa. Lá đài lưng hình trứng, lõm, hình mũ, nhọn mũi, với đỉnh hơi mỏng. Lá đài bên thuôn dài, tù, hầu như không xiên. Cánh hoa nhẵn, rất lệch, hình bán thìa tròn cùng chụm về phía đỉnh tạo nên mũ trùm rộng ở với lá đài lưng. Gót chia thành gốc, giữa và đỉnh. Gốc hình thuyền, hợp sinh với cột ở phần gốc giữa cột; bên trong với máng thuyền có gai thịt hoặc không với bó như hải quỳ gai trên mỗi thành; phần ngoại biên rời hơi cong. Phần giữa có 2 thùy hợp thành ống ngắn lớn. Phần đỉnh thu hẹp về phía gốc, 2 thùy, các thùy trải rộng ở góc phải, hình chữ nhật hoặc gần vuông, có khía răng cưa không đều dọc theo mép. Cột xu hướng hình trứng lồi bên 2 đầu nhụy hình bán cầu có nốt bất định; phía trước có hai stelidia mọng đính trực tiếp và dính nhau ở đỉnh; tay cựa dính trực tiếp hình mũi mác lệch với gốc hẹp, mở rộng thành thìa phần đỉnh. Bao phấn lớn, có gai mọngt. 2 bao phấn, cắt và phần dính nhỏ. Quả khô viên nang.

Chi bao gồm 3 loài được biết đến tại miền Nam Bhutan, Đài Loan và miền bắc Việt Nam