Tên Khoa học: Polygalaceae
Tên tiếng Anh:
Tên tiếng Việt: Viễn chí, kích nhũ
Tên khác:

Polygalaceae - Họ Viễn chí

Họ Viễn chí là một họ thực vật có hoa thuộc bộ Đậu (Fabales). Chúng gần như phân bổ khắp thế giới, với khoảng 17-21 chi và 900-1.000 loài cây thân thảo, cây bụi và cây thân gỗ. Khoảng một phần ba tổng số loài của họ này thuộc về chi Viễn chí  (Polygala).

Cây thân gỗ, cây cỏ hay cây bụi (có khi trườn), đôi khi là cỏ kí sinh trên rễ, một vài cây có mùi salixilat. Lá mỏng, mọc cách.

Hoa lưỡng tính, không đều và nhìn ngoài khá giống với hoa của họ Fabaceae: lá đài 5, thường rời, trong đó 2 chiếc bên (ở trong) lớn hơn những chiếc khác và có hình dạng cánh hoa; cánh hoa thường chỉ có 3 (2 cánh trên và 1 cánh dưới ở giữa; 2 cánh bên thường thiếu), cánh dưới to hình thuyền. Hoa mọc ở đầu cành ít phân nhánh, các hoa dưới nở trước. Hoa đối xứng hai bên gần giống như hoa đậu, có màu sắc. 3 lá dài, 5 cánh hoa, cánh lớn ở phía ngoài xẻ tua. Bộ nhị gồm 8 chiếc hoặc ít hơn (đến 3), chỉ nhị thường hợp thành máng, ít nhiều dính với cánh hoa. Bao phấn mở bằng lỗ ở đỉnh hoặc bằng khe nứt ngang.

Quả thường là nang dẹt, có hai cánh hai bên. Hạt thường có lông.

Phân loại

Họ này chia làm 3 tông: Polygaleae, Mutabeae và Xanthophilleae. Họ gần nhất với họ này là Krameliaceae có lá kép và 5 nhị. Nó có sự giống nhau với họ Đậu, đặc biệt là hình dạng của hoa, bầu có lá noãn đơn, có lá kèm nhưng đó là do sự tiến hoá song song.

Thế giới có 15 chi và 900 loài, phân bố gần như khắp thế giới.

Ở Việt Nam có 5 chi và khoảng 40 loài.

Trong hệ thống Cronquist cũ thì họ Polygalaceae đã được đặt trong một bộ riêng của chính nó với tên gọi Polygalales.

Các chi

    * Atroxima
    * Badiera
    * Balgoya
    * Barnhartia
    * Bredemeyera (bao gồm cả Hualania)
    * Carpolobia
    * Comesperma
    * Diclidanthera
    * Epirixanthes (viết khác Epirhizanthes)
    * Eriandra
    * Monnina
    * Moutabea
    * Muraltia (bao gồm cả Mundia)
    * Nylandtia
    * Phlebotaenia
    * Polygala (bao gồm cả Acanthocladus, Monrosia)
    * Salomonia
    * Securidaca
    * Xanthophyllum (bao gồm cả Eystathes)

Giá trị kinh tế

Dùng để lấy gỗ (Xanthophyllum) hay làm thuốc (Polygala).