Bón phân cho cây mía

Ðặc điểm chung

Nhu cầu dinh dưỡng

Mía là cây có nhu cầu cao về đạm và kali, số liệu bảng 7.1 cho thấy dinh dưỡng cây mía hút tùy thuộc vào từng giống và đất trồng song trung bình 1 tấn mía hút/lấy đi từ đất 1,58 kg N + 0,39 kg P2O5 + 2,92 kg K2O.

Theo Viện nông hóa thổ nhưỡng, lượng dinh dưỡng lấy đi trên 1 ha mía trong 1 năm là 170 kg N + 80 kg P2O5 + 270 kg K2O (tương đương 370 kg urea, 485 kg supe lân, 450 kg KCl).

Ngoài dinh dưỡng đa lượng, cây mía còn hút và lấy đi nhiều trung lượng và một số lượng đáng kể vi lượng khác. Các nguyên tố trung vi lượng có ảnh hưởng nhiều tới mía là magiê, canxi, kẽm, bo.

Triệu chứng thiếu N,P,K ở cây mía:

• Thiếu đạm: lá non nhỏ, ngắn và có màu vàng lợt, lá già bên dưới vàng, thiếu nặng bị chết khô từ chóp lá vào giữa gân chính, hoặc vàng hay khô một bên lá, cây mọc yếu, đẻ nhánh ít, thân nhỏ, mía vươn cao kém, năng suất thấp. Trong thực tế, hiện tượng thiếu đạm cũng thường đi cùng với thiếu một số vi lượng như kẽm, sắt, mangan…
• Thiếu lân: cây non có lá chuyển sang màu xanh dương ửng tím, thiếu nặng có những vết tím dọc trên lá và bẹ lá. Ở những cây mía trưởng thành, thiếu lân làm cho lá ngắn, phiến lá hẹp, khả năng chịu hạn kém. Thiếu nặng mía đẻ nhánh kém, những nhánh mía đẻ muộn thường bị chết, cây yếu, lóng nhỏ và ngắn.
• Thiếu kali: mặt trên gân chính của lá xuất hiện những vệt đỏ, nếu thiếu nặng lá bị khô từ chóp lá trở xuống, mép lá trở vào, thân cây nhỏ, yếu, cây dễ bị bệnh, năng suất thấp, chữ đường giảm.
• Thiếu magiê: lá có những vệt sọc trắng sau lan rộng làm mất màu phần thịt lá, gân lá vẫn còn xanh.
• Các chất vi lượng có ảnh hưởng tới khả năng hấp thu dinh dưỡng của cây mía. Khi thiếu sắt, hàm lượng đạm trong lá giảm trong khi lân, kali, canxi và magiê tăng.
• Thiếu kẽm thường dẫn tới hàm lượng đạm và magiê trong lá giảm trong khi thiếu bo hàm lượng kali trong lá tăng và magiê giảm. Thiếu mangan cũng dẫn tới hàm lượng đạm trong lá giảm. Hiện tượng magiê trong lá giảm cũng có thể do nguyên nhân thiếu đồng.

Ðể xác định mức độ dinh dưỡng làm cơ sở cho việc bón phân chúng ta có thể dùng phương pháp chẩn đoán dinh dưỡng qua lá ở bảng 7.2 dưới đây.

Chẩn đoán dinh dưỡng qua lá mía

Bón phân

Ðể đạt năng suất cao và giữ được gốc nhiều năm, với mía tơ cần bón lót cho mỗi ha từ 1 - 1,5 tấn vôi bột trước khi làm đất lần cuối và 20 - 30 tấn phân hữu cơ khi trồng. Phân hữu cơ bón vào rãnh sau khi rạch hàng, lấp một lớp đất mỏng 3 - 5 cm rồi đặt hom. Với mía gốc bón 20 - 30 tấn phân hữu cơ/ha, bón vào rãnh sát hàng mía sau khi cày lật và vùi lấp phân lại. Lượng phân khoáng cần bón tùy theo loại đất, với mía thâm canh lượng bón nguyên chất theo bảng 7.3.

 - Bón lót vào rãnh ngay khi trồng (với mía tơ) hoặc bón ngay sau khi đốn (mía gốc có tưới), hoặc bón vào đầu mùa mưa (mía gốc không tưới). Ở vùng Ðông Nam Bộ, Tây Nguyên và một phần miền Trung thường không có nước tưới mà chủ yếu là nhờ nước trời, thời điểm đốn chặt mía lại vào mùa khô nên không thể bón lần đầu ngay sau đốn mà phải bón vào đầu mùa mưa năm sau.

 - Bón thúc lần 1 khi mía kết thúc nảy mầm, bắt đầu đẻ nhánh tức khoảng 35 - 40 ngày sau trồng (với mía tơ) hoặc sau khi bón phân đợt đầu 35 - 40 ngày (với mía gốc). Tuy nhiên với mía trồng vụ 2 (cuối mùa mưa) ở những vùng không có tưới thì không thể bón thúc lần 1 trong mùa khô mà phải chuyển sang bón vào đầu mùa mưa năm sau. Bón thúc lần 2 khi mía bắt đầu vươn cao tức khoảng từ 35 - 40 ngày sau lần thúc 1.

Liều lượng phân bón cho mía

Trong đó:

Bón lót: 1/3 đạm + 2/3 lân + 1/2 kali

Bón thúc 1: 1/3 đạm + 1/3 lân

Bón thúc 3: 1/3 đạm + 1/2 kali còn lại.

Từ lượng bón nguyên chất ở trên, chúng ta qui ra lượng phân bón thương phẩm cần sử dụng để đạt năng suất và chất lượng cao theo bảng 7.4 dưới đây:

Quy trình bón phân chuyên dùng cho mía