Đa dạng yếu tố địa lý hệ thực vật Vườn Quốc gia Bến En

Đa dạng yếu tố địa lý bậc họ

Căn cứ vào danh lục chúng tôi tiến hành phân tích yếu tố địa lý ở taxon họ trong hệ thực vật Bến En. Trong quá trình phân tích chúng tôi chia hệ thống họ theo Brummitt (1992) từ đó chúng tôi đã sắp xếp các họ theo các nhóm yếu tố được chỉ ra dưới đây:

Tập trung chủ yếu trong hệ thực vật Bến En là các họ có khu phân bố thuộc về các yếu tố nhiệt đới như: nhiệt đới, cận nhiệt đới, liên nhiệt đới,... chiếm một tỉ lệ khá cao: 61,6%. Trong khi đó yếu tố ôn đới chỉ chiếm 10,14% cùng với yếu tố toàn thế giới 13,77% lập thành hệ thực vật mang đậm tính chất  nhiệt đới Bến En. Cũng phải thấy rằng trong số các yếu tố thuộc về nhiệt đới thì các yếu tố thuộc về nhiệt đới  Á Mỹ hay nhiệt đới Á Phi chỉ chiếm một tỉ lệ khiêm tốn (3,62  và 0,73%), đặc biệt hệt thực vật ở đây có tỉ lệ rất thấp về yếu tố nhiệt đới châu Á (0,73%) điều đó chứng tỏ rằng hệ thực vật ở đây mang tính chất nhiệt đới điển  hình hơn là đặc trưng cho nhiệt  đới châu Á.

Đa dạng yếu tố địa lý bậc chi

Trong phân tích yếu tố địa lý của các chi trong hệ thực vật Bến En, chúng tôi dựa theo cách phân chia của Nguyễn Nghĩa Thìn, 1999 về “Các kiểu khu phân bố địa lý thực vật của các chi thực vật có hoa ở Việt Nam”. Theo cách phân chia này, chúng tôi chia thống kê số lượng các chi và sắp xếp vào đúng yếu tố địa lý của chi 

Kết quả cho thấy, trong 459 chi thực vật bậc cao đã được phân tích thì 329 chi thuộc các yếu tố nhiệt đới chiếm 71,68% tổng số chi của cả hệ, nó thể hiện tính ưu thế và đặc trưng của hệ thực vật Bến En. Qua phân tích chúng tôi thấy trong hệ thực vật Bến En không có chi đặc hữu và cận đặc hữu của Việt Nam, không có chi nào thuộc yếu tố Địa Trung Hải - Âu Á, đặc biệt  yếu tố lục địa Đông Nam Á chỉ có một chi Antheroporum thuộc họ Fabaceae.

      Kết quả phân tích yếu tố địa lý các chi của hệ thực vật Bến En: 

      + Yếu tố toàn cầu (1) có 34 chi chiếm tỷ lệ 7,41%

      + Yếu tố liên nhiệt đới (2) có 105 chi chiếm tỷ lệ 22,86%

      + Yếu tố nhiệt đới châu Á, châu Úc, châu Mĩ (2-1) có 5 chi chiếm 1,09%.

      + Yếu tố nhiệt đới châu Á, châu Phi, châu Mĩ (2-2) có 2 chi chiếm 0,44%.

      + Yếu tố Á - Mỹ (3) có 34 chi chiếm tỷ lệ 34%.

      + Yếu tố cổ nhiệt đới (4) có 47 chi chiếm tỷ lệ 10,2%.

      + Yếu tố Á - Úc nhiệt đới (5) có 40 chi chiếm tỷ lệ 8,71%.

      + Yếu tố Á - Phi nhiệt đới (6) có 23 chi chiếm tỷ lệ 5,01%.

      + Yếu tố Nhiệt đới châu Á (7) có 53 chi chiếm tỷ lệ 11,55%.

      + Yếu tố Đông Nam Á [Đông Dương - Malêzi] (7 - 1) có  chi chiếm tỷ lệ 3,27%.

      + Yếu tố Nhiệt đới lục địa châu Á [Đông Dương - Ấn  Độ] (7 - 2) có 2 chi chiếm tỷ lệ 0,44%.

      + Yếu tố Lục địa Đông Nam Á [Đông Dương Himalaya] (7 - 3) có 1 chi chiếm tỷ lệ 0,21%

      + Yếu tố Đông Dương - Nam Trung Quốc (7 -4) có 2 chi chiếm tỷ lệ 0,44%.

      + Yếu tố ôn đới (8) có 14 chi chiếm tỷ lệ 3,05%.

      + Yếu tố Đông Á - Nam Mỹ (9) có 8 chi chiếm tỷ lệ 1,74%

      + Yếu tố ôn đới cổ thế giới (10) có 3 chiếm tỷ lệ 0.65%.

      + Yếu tố ôn đới địa Trung Hải (11) không có chi nào.

      + Yếu tố Đông Á (12) có 4 chi chiếm tỷ lệ 0,87%.

Yếu tố đặc hữu, gần đặc hữu Việt Nam không có chi nào và 66 chi chưa xác định được yếu tố địa lý.

So sánh sự phân bố địa lý của các chi trong hệ thực vật Bến En với hệ thực vật Việt Nam  (theo kết quả thống kê của Nguyễn Nghĩa Thìn, 1999), chúng tôi thấy hệ thực vật Bến En tuy có khác về tỉ lệ phần trăm của các yếu tố nhưng tổng quan toàn hệ tỉ lệ phần trăm giữa các yếu tố vẫn là đặc trưng của hệ thực vật Việt Nam     ( Các yếu tố nhiệt đới vẫn chiếm ưu thế với tỉ lệ cao  tỉ lệ cao). Tuy nhiên, trong hệ thực vật Bến En các yếu tố liên nhiệt đới, nhiệt đới châu Á - châu Mĩ, cổ nhiệt đới và nhiệt đới châu Á - châu Úc lại có tỉ lệ % số chi cao hơn so với hệ thực vật Việt Nam. Sự khác nhau này có thể do vị trí địa lý và điều kiện tự nhiên của Bến En mang đến.

Đa dạng yếu tố địa lý bậc loài

Từ những thông tin thu thập và phân tích về sự phân bố của các loài trong hệ thực vật Bến En. Chúng tôi thu được kết quả: Trong hệ thực vật Bến En được cấu thành gồm 749 loài thực vật bậc cao có mạch thì ưu thế là các loài thuộc yếu tố nhiệt đới với 513 loài chiếm  68,5% tổng số loài của cả hệ. Trong đó yếu tố nhiệt đới châu Á chiếm 194 loài chiếm 25,9%. Yếu tố lục địa Đông Nam Á 53 loài (chiếm 7,08% ), yếu tố Đông Dương - Nam Trung Quốc có 53 loài (Chiếm 7,08%), Yếu tố lục địa châu Á có 53 loài (Chiếm 7,08%) và yếu tố Đông Nam Á có 33 loài (Chiếm 4,41%). Các yếu tố còn lại chiếm tỉ lệ thấp như  Ôn đới Bắc có 3 loài (chiếm 0,4%), yếu tố Đông Á có 38 loài (Chiếm 5,07%), yếu tố toàn cầu có 11 loài (Chiếm 1,47%). Các yếu tố như Đông Nam Á, Ôn đới cổ thế giới, Ôn dới Địa Trung Hải - ÂU Á không có loài nào. Đặc hữu Đông Dương có 45 loài (Chiếm 6,01%); Đặc hữu Việt Nam có 65 loài (Chiếm 9,35%), gồm cả các loài gần đặc hữu Việt Nam có 17 loài chiếm 2,27%, đặc biệt Bến En có 6 loài (0,8%) gồm các loài như Adina thanhhoaensis Trần thuộc họ Rubiaceae.

Từ những thông tin thu được qua phân tích yếu tố địa lý của loài, chúng tôi đánh giá mối quan hệ giữa hệ thực vật Bến En với một số yếu tố Himalaya, Ấn Độ, Nam Trung Quốc và Malesia. Chúng tôi thấy rằng, các loài trong hệ thực vật Bến En có mối quan hệ với Ấn Độ, Himalaya, và Nam Trung Quốc là chặt nhất với 7,08%, ít quan hệ với là malêzi (4,41%).

Kết luận

Từ những nghiên cứu trên, chúng tôi đã rút ra kết luận sau:

Các yếu tố địa lý bậc họ của thực vật Bến En chủ yếu tập trung vào các yếu tố thuộc nhiệt đới như liên nhiệt đới, nhiệt đới, cận nhiệt đới,...chiếm tỉ lệ 61.6% trong khi đó các yếu tố ôn đới chỉ chiếm 10.14% tổng số họ.

Về các yếu tố địa lí của chi, thực vật Bến En thuộc vào các yếu tố nhiệt đới với một tỉ lệ áp đảo (71.67%) so với ôn đới (5.44%), còn lại là các yếu tố toàn cầu và chưa xác định.

10 Phổ các yếu tố địa lí của loài: thuộc về nhiệt đới là 70.48% (528), ôn đới chiếm tỉ lệ 5.74% (43). Đặc hữu Đông Dương có 45 loài (Chiếm 6,01%); Đặc hữu Việt Nam có 65 loài (Chiếm 9,35%), gồm cả các loài gần đặc hữu Việt Nam có 17 loài chiếm 2,27%, đặc biệt Bến En có 6 loài (0,8%) gồm các loài như Adina thanhhoaensis Trần thuộc họ Rubiaceae.

Về mối quan hệ giữa hệ thực vật Bến En với hệ thực vật Himalaya, Ấn Độ, Nam Trung Quốc và Malesia, chúng tôi thấy rằng, các loài trong hệ thực vật Bến En có mối quan hệ với Ấn Độ, Himalaya và Trung Quốc là chặt nhất với 7,08% ít quan hệ với Himalaya với 4,41%.

Ghi chú: Để có thông tin chi tiết, xin vui lòng liên hệ ban quản trị website